PPE, PPK, IKE, IKZE, fundusze inwestycyjne

Uruchomienie PPK i likwidacja OFE będą przełomowe dla świadomości emerytalnej Polaków

By on 7 maja, 2021 in ABC GIEŁDY with 2 komentarze

Kiedy 20 lat temu powstawały otwarte fundusze emerytalne, miałem nadzieję, że uruchomienie w pełni kapitałowego sposobu budowania emerytury wpłynie na zmianę świadomości emerytalnej Polaków. Pokładane w OFE nadzieje spełniły się połowicznie. Uruchomienie PPK i przekształcenie OFE w IKE stanowi wielką szansę na edukacyjny przełom.

Prywatny plan emerytalny kojarzyliśmy z ubezpieczeniem

Gdybyśmy się cofnęli do przeszłości, do roku 1999, w którym powstały otwarte fundusze emerytalne, to okazałoby się, że zdecydowana większość Polaków kojarzyłaby emeryturę z ubezpieczeniem. W tamtym okresie Polacy nie wyobrażali sobie, że na emeryturę odkłada się mozolnie, ziarnko do ziarnka, własne oszczędności i inwestuje na rynkach kapitałowych.  W tamtych czasach nie chcieliśmy ponosić żadnego ryzyka inwestycyjnego: żądaliśmy gwarancji, zabezpieczenia przyszłej wartości wypłacanego świadczenia emerytalnego w zamian za określoną składkę.

Po dwudziestu latach zrobiliśmy ważny krok ku lepszemu rozumieniu zasad zabezpieczenia dodatkowych środków na emeryturze. Wiemy, że te zasady mają niewiele wspólnego z ubezpieczeniem. Nauczyły nas tego bolesne doświadczenia związane z bardzo drogimi polisami ubezpieczeniowymi.

Pułapka polis unit-linked

Do dzisiaj więcej osób posiada polisę ubezpieczeniową jako plan emerytalny, niż produkty najlepiej dopasowane do takiego celu, czyli IKE i IKZE. Według badania sprzed dwóch lat „Świadomość emerytalna Polaków” polisę ubezpieczeniową, jako zabezpieczenie emerytalne deklarowało 13,3 proc. respondentów, a jedynie 8 proc. wskazało na IKE i zaledwie 0,5 proc. na IKZE; gdyby dzisiaj powtórzono badanie, wynik byłby bardzo podobny.

Duża część posiadaczy polis ubezpieczeniowych nie chce pogodzić się ze świadomością wyboru niewłaściwego rozwiązania i nadal opłaca w nich składki.

Jednak to nie oznacza, że mamy pełną świadomość tego, w jaki sposób najlepiej zabezpieczyć swoją własną przyszłość emerytalną.  Najczęściej wybieraną formą prywatnego planu emerytalnego jest wciąż konto w banku i depozyt bankowy (według badania „Świadomość emerytalna Polaków” konto oszczędnościowe lub depozyt bankowy, jako zabezpieczenie emerytalne deklarowało 61 proc. respondentów), w których poziom odsetek, nawet przed naliczeniem podatku Belki, nie pokrywa poziomu inflacji.

Niska partycypacja w PPK to wynik nieufności, która zostanie przełamana

Dlatego z wielką nadzieją patrzę na uruchomienie Pracowniczych Planów Kapitałowych. Szkoda, że na razie korzysta z PPK zaledwie 30 proc. uprawnionych pracowników. Wszyscy, którzy znają zasady PPK, korzyści pracowników, wiedzą jakie fundusze zdefiniowanej daty przyniosły stopy zwrotu, mają świadomość tego, jak nieracjonalną decyzją było wypisanie się z Programu.

Ale to się zmieni.

Pracownicy, którzy zdecydowali się na pozostanie w PPK, będą się dzielić swoimi sukcesami z pracownikami, którzy nie mają nic z PPK – nie tylko nie korzystają z zysków inwestycyjnych, ale przede wszystkim tracą każdego miesiąca podwyżkę od pracodawcy w wysokości 1,5 proc. wynagrodzenia.

OFE nie udało się przekonać Polaków do tego, że przyjmując długi okres oszczędzania, powinno się większą część odkładanego kapitału inwestować w akcje. Nie dlatego, że wyniki funduszy emerytalnych okazały się słabe. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że wyjściowa wycena jednostek zapisywanych na rejestrach członków OFE to było 10 zł, a dzisiaj wynosi średnio 45 zł. Ponad czterokrotny wzrost środków w okresie 20 lat trudno uznać za zbyt niski.

Problem z OFE polega na tym, że odprowadzamy do nich składki obowiązkowe

W związku z tym nie przywiązujemy do nich takiego znaczenia, jak do środków, które oszczędzamy z wynagrodzenia netto, z „własnych” pieniędzy. I to właśnie będzie największą różnicą między OFE, a PPK jeśli chodzi o walor edukacyjny.

Efekt edukacyjny sukcesu PPK będzie bardzo duży

Ponieważ warunkiem uczestniczenia w PPK jest opłacanie części wpłat z własnych środków, z wynagrodzenia netto, będziemy z dużym zainteresowaniem śledzić osiągane wyniki. Każdy z uczestników PPK otrzymał dostęp online do swojego rachunku. Może nawet codziennie sprawdzać saldo środków na tym rachunku. Jeżeli wyniki inwestycyjne będą dużo wyższe od rentowności depozytu bankowego – tak jak dotychczas i o co nie będzie trudno w dłuższym terminie, to projekt PPK będzie miał ogromny wpływ na świadomość emerytalną Polaków.

Podobnego efektu można oczekiwać z przekształcenia rachunków w OFE – prowadzonych w ramach systemu obowiązkowego – w konta IKE.

Przekształcenie OFE w IKE też będzie działało na naszą wyobraźnię

Zmieni się status naszych pieniędzy. Będą to nasze prywatne oszczędności, którymi zaczniemy się interesować. Ku zaskoczeniu większości, okaże się, że wyniki inwestycyjne funduszy emerytalnych, które były tak krytykowaną są więcej niż zadowalające.

Tags: , , ,

Subskrypcja

Podoba Ci się ten artykuł? Dołącz do subskrybentów bloga, a otrzymasz więcej tego rodzaju treści.

komentarze 2

Trackback URL | Comments RSS Feed

  1. raj pisze:

    Po pierwsze, same ogólniki, zero konkretów. Po drugie, w jednym z akapitów autor miesza PPE z PPK. Jedno i drugie to są zupełnie odrębne „byty” i działają inaczej – czy autor o tym nie wie?

    • Maciej Rogala pisze:

      Dziękuję za krytyczną opinię i zwrócenie uwagi na literówkę. Wiem, że PPE i PPK to inne byty. Zajmuję się tymi tematami od 1995, kiedy wprowadzałem dosłownie pierwszy w Polsce program grupowy w formie funduszu: Zakładowy Plan Emerytalny Pioneera, dokładnie w listopadzie 1995 roku w Zakładzie Polam w Pułtusku. Później PPE Pioneera, ale to dopiero w 1999 roku. Pozdrawiam

Skomentuj

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

Top
SIMPLE SIDE TAB